احترام به آزادی عقاید بشر تا چه حدی جایز است؟

اشتباه اعلامیه جهانی حقوق بشر در احترام به آزادی عقاید

خود اعلامیه حقوق بشر اشتباه کرده است. اساس فکر را این قرار داده است که حیثیت انسانی محترم است، بشر از آن جهت که بشر است محترم است (ما هم قبول داریم) و چون بشر محترم است، پس هرچه را خودش برای خودش انتخاب کرده، هر عقیده‌ای که خودش برای خودش انتخاب کرده محترم است!

عجبا! ممکن است بشر خودش برای خودش زنجیر انتخاب کند و به دست و پای خود ببندد، ما چون بشر را محترم می‌شماریم [او را در این کار آزاد بگذاریم؟!]لازمه محترم شمردن بشر چیست؟ آیا این است که ما بشر را در راه ترقی و تکامل هدایت کنیم؟ یا این است که به او بگوییم چون تو بشر و انسان هستی و هر انسانی احترام دارد، تو اختیار داری، هرچه را که خودت برای خودت بپسندی من هم برای تو می‏‌پسندم و برایش احترام قائلم ولو آن را قبول ندارم و می‌دانم که دروغ و خرافه است و هزار عوارض بد دارد، اما چون تو خودت برای خودت انتخاب کرده‌ای من آن را قبول دارم؟! آن چیزی که خودش برای خودش انتخاب کرده زنجیر است. او برای دست و پای فکر خودش زنجیر انتخاب کرده، تو چطور این زنجیر را محترم می‌شماری؟! این محترم شمردن تو این زنجیر را، بی‌‏احترامی به استعداد انسانی و حیثیت انسانی اوست که فکر کردن باشد. تو بیا این زنجیر را از دست و پایش باز کن تا فکرش آزاد باشد.

دو نمونه برخورد نادرست احترام به آزادی عقیده‏

ملکه انگلستان در سفر به هندوستان به همه معابد رفت، در همه جا احترام گزارد.

وقتی می‌خواست به فلان بتخانه وارد شود، قبل از آن که به کفشکن معروف برسد از بیرون کفش‌هایش را درآورد و گفت اینجا معبد است، محترم است. با این که می‌گفت من خودم مسیحی هستم و بت‌‏پرست نیستم اما [در آنجا گفت‏] از باب این که یک عده انسان‌ها این بت‌ها را محترم می‌شمارند، من باید به آنها احترام بگذارم، عقیده آزاد است!

یا عده‌ای می‌گویند ببینید ما چه ملتی هستیم! ما در دو هزار و پانصد سال پیش اعلامیه حقوق بشر را امضا کردیم. کوروش وقتی که وارد بابِل شد، با این که خودش بت‏‌پرست نبود و تابع مثلا دین زردشت بود، مع‏ذلک گفت تمام معابد بت‏‌پرستی که در اینجا هست محترم است. پس ما ملتی هستیم طرفدار آزادی عقیده. این بزرگترین اشتباه است. از نظر سیاسی هر چه می‌خواهید تمجید کنید، زیرا اگر کسی بخواهد ملتی را به زنجیر بکشد باید تکیه گاه اعتقادی او را هم محترم بشمارد ]احترام بگذارد[، اما از نظر انسانی این کار صد در صد خلاف است.

مطالب موجود تنها بخشی از سخنان شهید مطهری پیرامون احترام به آزادی عقیده بود. شما خوانندگان محترم می‌توانید برای مطالعه ادامه این متن، برای خرید کتاب آینده انقلاب اسلامی ایران اقدام نموده و از تمامی مطالب آن بهره‌مند شوید.

آینده انقلاب اسلامی ایران، صفحه 300 و 301